Kastamonu Üniversitesi | Geleceğini İnşa Edeceğin Üniversite

Etkinlik Bilgileri


Etkinliğin Amacı

Sağlık, Fen ve Mühendislik Bilimleri alanlarında çalışan araştırmacılar çalışmalarında genellikle kimyasal analiz metotlarını kullanarak veri toplarlar. Bu çalışmalar ya daha önceden var olan uluslararası veya ulusal standart analitik metotları araştırmacının laboratuvarının şartlarında uygulamayı ya da böyle metotlar her zaman bulunamadığında araştırmacının yeni bir analitik metotu kendisinin geliştirmesini içerir. Tabii ki deneysel bilimsel çalışmaların geçerliliğini güvenirliliğini ispatlamak için kaliteli analitik verinin oluşturulması ve metodun belirli bir uygulama için uygun veriler sağlayabildiğine dair kanıtların sağlanmasında izlenen önemli bir süreç olarak amaca uygun seçilen standart analitik metodun uygulanacağı laboratuvar şart ve imkanlarında doğrulanması (verifikasyonu) veya araştırmacının yeni geliştirdiği metodun geçerli kılınması (metot validasyonu) gerekli olmaktadır. Analitik Metodun amaca uygunluğu, performansı ve yeterliliği bu şekilde Analitik Metot Validasyonu/Verifikasyonu yapılarak garanti edilmektedir. Ayrıca analizlerde analist, kullanılan cihazlar, reaktifler ve standart maddeler, ağırlık ölçümü, hacim tamamlama, pipetleme, ekstraksiyon kayıpları gibi numune hazırlık safhaları vb. kaynaklı hatalar nedeniyle her ölçülen değerin doğruluğu şüphelidir. Uygulanan analitik metotlar sayesinde belirlenen verilerin doğruluk aralığının belirlenmesi ve bu belirlenen değerlerin matematiksel ve istatistiksel metotlara ve şüpheye dayalı tahminsel bir  hesaplamasından sonra ortaya çıkan, ölçüm sonucundaki tam doğruya ulaşamayan belirsizliğe Ölçüm Belirsizliği adı verilmekte olup bu belirsizliğin de raporlanması analiz edilen analitlerle ilgili özellikle mevzuatlarda yasal limit değerler var olduğunda veya bir risk değerlendirmesi de yapılacaksa son derece önemlidir. Bunun dışında bilimsel çalışmaların ve sonuçlarının en iyi çeyreklik yüzdesindeki etki faktörü yüksek dergilerde makale olarak yayınlanabilmesinde de editörler ve hakemler de kaliteli analitik verinin bulunmasını çok önemli bir kriter olarak değerlendirmektedir. Science Direct, Web of Science (WOS) gibi bilimsel veri tabanlarında bulunan hakemli dergiler analitik çalışmalarda geçerlilik ve güvenirliliği kanıtlanmamış yani metot validasyonu/verifikasyonu yapılmamış çalışmaları daha ilk incelemede geri çevirmektedirler.  Bu nedenle; 


Bu eğitimin amacı analitik metotları çalışmalarında sıklıkla kullanan Sağlık Bilimleri alanlarından Tıbbi Biyokimya, Tıbbi Farmakoloji, Toksikoloji, Tıbbi Biyoloji ve Genetik, Beslenme ve Diyetetik, Veterinerlik ve alt alanları, Eczacılık ve alt alanları, Adli Bilimlerin Adli Toksikoloji, Adli Kimya, Adli Biyoloji alanları ile Fen Bilimlerinden Kimya ve alt alanları  ve Mühendislik Bilimlerinden Kimya Mühendisliği, Çevre Mühendisliği ve Gıda Mühendisliği alanlarında lisansüstü eğitim yapan genç araştırmacılardan başlangıç seviyesini geçmiş, yani analitik metot seçimi ve metot validasyonunun nasıl planlanacağına, yapılacağına ve raporlanacağına, validasyon verilerini yorumlamak için gerekli istatistiksel yöntemlerin neler olduğuna, ölçüm belirsizliğinin nasıl hesaplanacağına dair teorik bilgiye sahip ancak ileri bir uygulama eğitimine ihtiyacı olan, yüksek lisans eğitiminin tez aşamasında veya doktora öğrencisi olan kişilere yönelik analitik metot validasyonunun nasıl planlanacağını,  laboratuvarda planlanan parametrelere yönelik analizlerin nasıl yapılacağını ve raporlanacağını, validasyon verilerini yorumlamak için gerekli istatistiksel yöntemleri bilgisayarda excel tabloları ve SPSS paket programında nasıl kullanacaklarını ve ölçüm belirsizliğini nasıl hesaplayacaklarını katılımcılara bireysel uygulama yaptırarak öğretmektir. Böylece katılımcılar artık kendi araştırmalarında kullanacakları analitik metotlar için de kafalarında soru işaretleri kalmadan tek başlarına da validasyon/verifikasyon çalışmaları yapabilecek ve ölçüm belirsizliğini de hesaplayabileceklerdir.



Eğitimin kapsamı Laboratuvar ortamında katılımcıların örnek uygulama olarak validasyon/verifikasyon parametreleri için HPLC ile yapacakları analizlerden veri elde etmesi ve elde edilen verilerin yine katılımcılar tarafından validasyon/verifikasyon ile ölçüm belirsizliği hesabında istatistiki yöntemleri kullanarak excel üzerinde raporlanacak verilere dönüştürülmesi ile raporlamaların yapılmasıdır. Validasyon/verifikasyon parametreleri için çalışılacak örnek veri seti eldesi için çiçek balı matriksinde karsinojen bir madde olan 5-Hidroksimetilfurfural (HMF) içeriği analizleri (MERLAB’ın akredite analiz metotlarından birisidir) MERLAB Kromatografi Laboratuvarı’nda bulunan HPLC ile  International Honey Commission (IHC)’nin uluslararası standart analiz metoduna göre yapılacak ve analizlerden elde edilen verilerin uygunluğunun kontrolü için  Kastamonu Üniversitesi tarafından sağlanan lisanslı IBM SPSS Statistics 23 istatistik programının kullanılması ve   validasyon/verifikasyon ile ölçüm belirsizliği hesabında istatistiki yöntemler kullanılarak Excel üzerinde sonuçların oluşturulması ve raporlamaların nasıl yapılacağı hakkındaki uygulamalı eğitim de Kastamonu Üniversitesi Merkezi Araştırma Laboratuvarı Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde (MERLAB), bilgisayar kullanılan uygulama eğitimleri Kastamonu Üniversitesi Kuzeykent Yerleşkesi’nde bulunan Sağlık Bilimleri Fakültesinin lisanslı  IBM SPSS Statistics 23 istatistik programı ve Excel dahil Ofis Programları yüklü 22 adet bilgisayara sahip bilgisayar laboratuvarında yapılacaktır. Katılımcılar kendi kişisel bilgisayarlarını da getirebilecek ve kendi tez veya diğer bilimsel çalışmalarına ait veri setlerini de eğitim programının son günü önceki günlerde öğrendikleri şekilde yine eğitimcilerin kontrolünde uygulamalı olarak bilgisayar ortamında istatistik uygulayarak valide edip ölçüm belirsizliklerini hesaplayabileceklerdir.